Betonların basınç dayanımını pes etmek için beton numune kırma makinesi kullanılır. Numuneler silindir ya da küp şeklinde alınır.
Her ülkede numuneler farklı ebatlar ile alınır ancak dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de kabul gören numune ebatları 150 mm x 300 MB ebadında silindir ile 150 mm x 150 mm x 150 mm ebadında küptür. Ayrıca 100 mm x 200 mm silindir ile 100 mm x 100 mm x 100 mm küp numunelerde alınabilir.
TS EN Standardına Uygun
TS EN standardına uygun olarak silindir ve küp numune basınç dayanımları belirlenmektedir. Beton numune kırma makinesi kullanılarak betonun dayanım gücü ölçülür.
Dayanım sınıfı arttıkça küp ve silindir numuneler arasında dayanım oranı azalır. Yapılan birçok araştırma C50 ve üzeri beton sınıflarında silindir ve küp numuneler arasında dayanım farkı açısından standart ile belirlenen değerden daha az farklılıklar tespit edilir.
Testlerde C35 ve C45 sınıfı betonlarda silindir ve küp numune arasındaki fark oranı yüksektir. Dolayısıyla bu sınıftaki betonlarda silindir numune alınması her zaman daha avantajlı olarak kabul edilir.
Silindir Ve Küp Numune Arasındaki Fark
Betonu temsil eden 150 mm x 300 mm ebadındaki silindir numunenin dayanımı 150 mm köşe uzunluğuna sahip küp numuneye göre dayanımı daha düşüktür. Beton numune kırma makinesi ile yapılan dayanım testinde silindir ve küp numuneler arasındaki farkın nedenleri şu şekilde sıralanır;
- Silindir numunede gerilme yoğunluğu daha azdır.
- Küp numunede gerilme yoğunluğu köşelerde artar.
- Küp numunede yükleme makinesi ile numune arasındaki sürtünme kuvveti daha etkilidir.
- Silindir ve küp numunelerde kırım ile beton döküm yönleri farklıdır.
- Agrega gradasyonu küpüne dayanımını silindir numuneye göre daha fazla etkiler.
Beton Numuneleri Üzerinde Test
Standart ya da otomatik beton numune kırma makinesi veri toplama, elektronik kontrolör, dağıtım ve operasyonel kontrol gibi seçeneklere sahiptir. Beton numuneleri üzerinde eksiksiz şekilde test yapmayı sağlar.
- Numune hazırlanır.
- Konumlandırma işlemi yapılır.
- Test tipi ve numune verileri seçilir.
- Test başlatılır.
- Test sonuçlarının doğruluğu, etkinliği ve tekrarlanırlığı sağlanır.
- Yükleme ya da yük oranı girişi için insan hatası ortadan kaldırılır.
Numune Deformasyonu Ölçülür
Standartların tam gerekliliklerine göre test işlemi gerçekleştirilir. Beton numune kırma makinesi kontrolörler sayesinde analiz ve raporlama için test verilerini toplayarak saklar. Kullanılan aksesuarlar ile numune deformasyonu ölçülür.
Standart aralık doğruluğuna ve raporlama ile dökümantasyon için yazdırma ve indirme işlevine göre iki farklı elektronik kontrol cihazı seçeneğine sahiptir. Yüzlerce kayıtlı test sonucunu yazdırabilir ve indirilebilir.
Pro denetleyiciler test ile birlikte aynı anda hem yük oranını hem de canlı yükü görüntüler. Testin sonunda ortalama yük oranı ile birlikte pik yük oranı görüntülenir ayrıca yazdırma ya da veri aktarımı için saklanır.
Numunelere Sıkıştırma Kuvveti Uygulaması
numunelere-sikistirma-kuvveti-uygulamasi
Pro plus denetleyiciler test aşamasında nihai yükler ile birlikte gerçek zamanlı yük oranlarını ve stresi görüntüler. Ortalama yük oranı, nihai yük ve en yüksek gerilim sonuçları görüntülenirken otomatik olarak saklanır. Yüke karşı zaman canlı XY çizimi ile gerçekleştirilir.
Grafik ve raporlama ile birlikte çizim verileri direkt olarak bilgisayara ya da yazıcıya gönderilir. Beton numune kırma makinesi amacı yapısal dayanım ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını anlamak için farklı tipteki numunelere sıkıştırma kuvveti uygulamasıdır.
En Uygun Makineyi Belirleme
Beton test laboratuvarlarının en önemli parçaları arasında numune kırma makinaları yer alır değişik numune türlerine uyum sağlar ve buna göre yapılandırılır. Yapılan test ile birlikte betonun kalitesi şekillendirilir. Gelişen teknik ile birlikte betonun dayanımlarını test edebilmek için makinelerin seviyeleri arttırıldı.
Hassas makineler belirlenmiş olan numuneler için özel olarak donatıldı. Birden fazla numuneyi tipi ve boyutuna göre test edebilmek için farklı aksesuarlar ile donatıldı. İhtiyacı karşılayacak en uygun makineyi belirleyebilmek için;
- Kapasitesi ve sertliği.
- Numune türleri ve mukavemet gereksinimleri.
- Operasyon ve veri toplama.
- Uyarlanabilir ve çok yönlü gibi özellikler dikkate alınarak seçim yapılmalı.
Detaylar dikkate alınarak yapılan makine seçiminde kalite kontrol ve kalite güvence protokolleri çok daha sağlıklı ve standartlara uygun olarak yapılır. Makinenin özellikleri yetenekleri ve kapasiteleri belirlendikten sonra alınmalıdır.